Wetenswaardigheden

Wetenswaardigheden

Oude maandnamen
Januari
Februari
Maart
April
Mei
Juni
Juli
Augustus
September
Oktober
November
December		 Louwmaand
Sprokkelmaand
Lentemaand
Grasmaand
Bloeimaand
Zomermaand
Hooimaand
Oogstmaand
Herfstmaand
Wijnmaand
Slachtmaand
Wintermaand
Windsnelheidstabel
Windkracht Kenmerken
0 Windstil = < 1 km/u
Rook stijgt (recht) omhoog
1 Zwakke wind = 1 – 5 km/u
Rookpluimen geven richting aan
2 Zwakke wind = 6 – 11 km/u
Bladeren ritselen
Wind merkbaar in gezicht
3 Matige wind = 12 – 19 km/u
Bladeren en twijgen voortdurend in beweging
Stof waait op
4 Matige wind = 20 – 28 km/u
Stof en papier dwarrelen op
Haar raakt in de war, kleding flappert
5 Vrij krachtige wind = 29 – 38 km/u
Takken maken zwaaiende bewegingen
Gekuifde golven op wateren
6 Krachtige wind = 39 – 49 km/u
Grote takken bewegen
Paraplu’s met moeite vast te houden
7 Harde wind = 50 – 61 km/u
Bomen bewegen
Lastig tegen de wind in te lopen of fietsen
8 Stormachtige wind = 62-74
Twijgen breken af
Voortbewegen zeer moeilijk
9 Storm = 75 – 88 km/u
Takken breken af. Dakpannen waaien weg
Kinderen waaien om
10 Zware storm = 89-102
Bomen worden ontworteld
Grote schade aan gebouwen, volwassenen waaien om
11 Zeer zware storm = 102 – 117 km/u
Uitgebreide schade aan bossen en gebouwen
12 Orkaan = >117 km/u
Verwoestingen, niets blijft meer overeind
Planten met dierennamen
Adderwortel
Apenboom
Berenklauw
Biggenkruid
Bijenorchis
Bokkenorchis
Daslook
Duifkruid
Eendenkroos
Ezelsoor
Ganzenbloem
Geitenbaard
Hanenpoot
Havikskruid
Kattenstaart
Kievitsbloem		 Kikkerbeet
Koeienoog
Koekoeksbloem
Krabbenscheer
Leeuwenbek
Lijsterbes
Mottenkruid
Ooienvaarsbek
Paardenbloem
Schapenzuring
Schildpadbloem
Snoekkruid
Vossenbes
Vossenstaart
Wolfsmelk
Zwanenbloem
Oude Maten
Lengte maten:
  • Duim = 2,573 cm (Amsterdamse duim) = 1/12 voet.
    Later 1 cm. 2,61 centimeter
  • El = 0.688 m (Amsterdamse el). Later 1 meter.
  • Lijn = 0,21802 cm = 1/12 duim = 0,21 centimeter
  • Nederlandse mijl = 5,55 kilometer. Later 1 kilometer.
  • Palm, Kleine = 3 cm
  • Palm, grote = 9 cm . Later 10 centimeter.
  • 1 punt = 1/12 = 0,18 mm. Later 1,1 mm
  • Roede = 3,6807 meter (Amsterdamse roede). Later 10 meter.
  • Span = 23 centimeter. Later 2 decimeter.
  • Streep = 1 millimeter
  • Vadem = 1,698 meter (Amsterdamse vadem). Later 1,8 meter.
  • Voet = 28,3 cm (Amsterdamse voet) 30,8 cm.
    Later ongeveer 30 cm. 1/12 roede 0,314 meter
Oppervlakte maten:
  • Bunder = 1,29 ha (Bredase bunder)
    0,87 ha (Gelderse bunder). Later 1 ha.
  • Gemet = 0,4500 ha gemiddeld. = 1/2 morgen.
  • Hont = 100 vierkante roeden, meestal 1/6 morgen.
  • Loopense = 1615m2 (Bredase loopense).
  • Morgen = 0,8129 ha (Amsterdamse morgen) = 1 ha.
  • Mud = 4 schat = 2375 m2. Later 27,2 are.
  • Roede = 15,3 m2 (Voornse roede). Later 1 are. = 100 honten
  • Schat = 4 spint = 6,8 are.
  • Schepel = ongeveer 9 are.
  • Spint = 10 vierkante roeden = 1,7 are.
Gewichtsmaten:
  • Kop = 0,871 liter (Amsterdamse kop). Later 1 liter.
  • Korrel = 0,1 gram.
  • Last = 3010,5 liter (Amsterdamse last). Later 3000 liter.
  • Lood = 15,440 gram (Amsterdamse lood). Later 10 gram.
  • Mud = 111,5 liter (Amsterdamse mud). Later 100 liter.
  • Pond = 494,090 gram (Amsterdamse pond). Later 500 gram.
  • Schepel = 27,875 liter (Amsterdamse schepel). Later 10 liter.
  • Vat = 1,7 liter (Amsterdams vat).
  • Wichtje = 3, 700 gram (Haags wichtje). Later 1 gram.
Drankmaten:
  • Aam = ongeveer 155 liter.
  • Anker = ongeveer 38,75 liter.
  • Fles = ongeveer 0,861 liter.
  • Kan = 1,3 liter of 1,6 liter. Later 1 liter.
  • Maatje = 1,4 liter. Later 0,1 liter.
  • Mingel of mengel = ongeveer 1, 21 liter.
  • Mud / vat = 100 liter.
  • Mutsje = 0,15 liter.
  • Okshoofd = 220 liter of 232,5 liter.
  • Pint = 0,5 liter.
  • Stoop = ongeveer 2,42 liter.
  • Vingerinhoud = 1 centiliter.